Chế độ ăn uống đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát tình trạng bệnh gút một cách hiệu quả và ngăn ngừa các đợt bùng phát trong tương lai. Điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý có thể giúp cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống tổng thể. Vậy bệnh gút kiêng gì, và nên ăn gì, chúng ta cùng tìm hiểu nhé.
Bệnh gút có thể được quản lý và ngăn ngừa hiệu quả thông qua lựa chọn chế độ ăn uống phù hợp và điều chỉnh lối sống. Bằng cách hiểu các yếu tố kích hoạt và áp dụng chế độ ăn uống cân bằng, ít purine, các cá nhân có thể làm chủ bệnh gút của mình và bắt đầu hành trình hướng tới cải thiện sức khỏe và sống hạnh phúc.
1. Tổng quan về bệnh gút
Bệnh gút (gout) là bệnh rối loạn chuyển hóa, phát sinh do nồng độ axit uric trong máu tăng cao dẫn đến hình thành các tinh thể urat trong cơ thể. Những tinh thể này có thể tích tụ trong thận, gây ra các bệnh về thận như sỏi thận và viêm thận kẽ. Ngoài ra, nếu tích tụ trong các khớp, chúng sẽ gây viêm khớp, cứng khớp và biến dạng khớp, khiến bệnh nhân đau đớn dữ dội. Gút thường ảnh hưởng đến nam giới trên 40 tuổi, biểu hiện thành các đợt trầm trọng và tái phát.
1.1. Triệu chứng
Bệnh gút đi kèm với một số triệu chứng đặc trưng, bao gồm:
Viêm khớp cấp tính
Các khớp, đặc biệt là ở ngón chân cái và khớp cổ chân, bị sưng và đau.
Sỏi axit uric và biến chứng thận
Tinh thể urat có thể hình thành sỏi trong thận, dẫn đến các vấn đề về tiết niệu, suy thận và viêm thận kẽ.
Lắng đọng sỏi urat
Các hạt urat có thể nổi lên bên dưới da, gây lắng đọng có thể nhìn thấy ở các khu vực như khuỷu tay, gót chân, gân hoặc xương bánh chè.
1.2. Xác định các yếu tố nguy cơ mắc bệnh gút
Một số đặc điểm làm tăng tính nhạy cảm với chứng tăng axit uric máu và làm tăng nguy cơ mắc bệnh gút, bao gồm:
Các vấn đề về cân nặng
Thừa cân hoặc béo phì làm tăng nguy cơ phát triển bệnh gút.
Tiền sử gia đình
Tiền sử gia đình mắc bệnh gút có thể khiến các cá nhân mắc bệnh này.
Các yếu tố chế độ ăn uống
Tiêu thụ thực phẩm giàu purin góp phần làm tăng nồng độ axit uric.
Nghiện ngập
Uống quá nhiều rượu và nghiện cà phê có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh gút cao hơn.
Sử dụng thuốc lợi tiểu
Việc sử dụng thuốc lợi tiểu kéo dài, chẳng hạn như lasix và hypothiazide, có thể dẫn đến tăng nồng độ axit uric và gây ra các cơn gút cấp tính.
2. Nguyên tắc dinh dưỡng trong điều trị bệnh gout
Không thể phóng đại vai trò của chế độ ăn uống trong điều trị và phòng ngừa các đợt bùng phát bệnh gút. Đối với những người đang chiến đấu với bệnh gút, việc điều hướng lựa chọn thực phẩm có thể gây khó khăn, do sự phổ biến của các lựa chọn giàu purine và fructose.
Tuy nhiên, có rất nhiều lựa chọn thay thế ít purine mà vẫn có thể cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu cho bệnh nhân gút. Trong hướng dẫn toàn diện này, chúng ta sẽ đi sâu vào các nguyên tắc dinh dưỡng tạo thành nền tảng của việc kiểm soát bệnh gút hiệu quả, giúp bạn có khả năng chịu trách nhiệm về sức khỏe của mình và tận hưởng một cuộc sống không có cơn đau do bệnh gút bùng phát.
2.1. Sử dụng các nguồn protein có hàm lượng purine thấp
Mặc dù một số loại thực phẩm giàu protein có hàm lượng purin cao và có thể gây bùng phát bệnh gút, nhưng có rất nhiều lựa chọn thay thế ít purin mà bệnh nhân gút có thể thoải mái kết hợp vào chế độ ăn uống của họ. Cá sông như cá chép và cá hồng, cùng với cá ruộng như cá rô và thịt trắng như ức gà là những lựa chọn tuyệt vời để bổ sung lượng protein thiết yếu. Hãy nhắm đến lượng protein được khuyến nghị là 50-100g mỗi ngày để hỗ trợ nhu cầu của cơ thể bạn.
2.2. Tinh bột
Thực phẩm giàu tinh bột là một phần quan trọng trong chế độ ăn uống cân bằng cho người bị bệnh gút. Cơm, phở, bún, khoai tây, bánh mì và ngũ cốc đều là những lựa chọn an toàn và ít purine giúp giảm và hòa tan axit uric trong nước tiểu. Những món ăn giàu tinh bột này có thể cung cấp nguồn năng lượng ổn định mà không làm trầm trọng thêm các triệu chứng bệnh gút.
2.3. Nạp nhiều rau xanh và trái cây
Kết hợp rau xanh và trái cây vào chế độ ăn cho người mắc bệnh gout có thể loại bỏ axit uric trong máu.
2.4. Lựa chọn chất béo lành mạnh
Chọn các loại dầu thực vật như dầu ô liu, dầu đậu phộng và dầu mè để giảm lượng chất béo không lành mạnh. Bằng cách thực hiện chuyển đổi đơn giản này, bạn có thể tăng cường sức khỏe tim mạch tốt hơn và góp phần kiểm soát các triệu chứng bệnh gút.
2.5. Phương thức nấu ăn
Hấp và luộc là những phương pháp nấu ăn được ưa chuộng hơn, vì chúng giúp giữ lại chất dinh dưỡng đồng thời giảm thiểu lượng thức ăn nhiều dầu mỡ và chiên rán, những thực phẩm có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng bệnh gút.
2.6. Tuân thủ nguyên tắc dinh dưỡng bệnh gút
Bệnh nhân gút có thể kiểm soát hiệu quả tình trạng của mình bằng cách tuân thủ các nguyên tắc dinh dưỡng sau đây, đảm bảo chế độ ăn uống cân bằng và khoa học:
- Năng lượng nạp vào: Tiêu thụ 30 – 35 kcal cho mỗi kg trọng lượng cơ thể hàng ngày để đáp ứng nhu cầu năng lượng của bạn.
- Lượng protein: Nhắm tới 0,8g protein cho mỗi kg trọng lượng cơ thể hàng ngày để hỗ trợ các chức năng cơ thể thiết yếu.
- Lượng chất béo: Đảm bảo rằng chất béo chiếm 18 – 25% nhu cầu năng lượng hàng ngày của bạn cho sức khỏe tổng thể.
- Lượng muối: Hạn chế lượng muối ăn vào không quá 5g mỗi ngày để thúc đẩy kiểm soát huyết áp tốt hơn.
- Bổ sung nước: Giữ nước tốt bằng cách tiêu thụ 40ml nước cho mỗi kg trọng lượng cơ thể hàng ngày, giúp loại bỏ độc tố và duy trì sức khỏe tổng thể.
3. Bệnh gút kiêng gì?
Bạn đã biết bệnh gout nên ăn gì rồi, sẽ thiếu sót nếu bạn bỏ qua những thông tin bệnh gút kiêng ăn gì. Bởi có một số loại thực phẩm mà những người mắc bệnh gút nên tránh xa để ngăn ngừa tình trạng trầm trọng hơn.
Bệnh gút kiêng ăn gì thì đó là:
3.1. Thịt đỏ
Thịt đỏ, bao gồm thịt bò, thịt lợn và thịt dê, chứa một lượng đáng kể protein và vitamin, nhưng hàm lượng protein cao có thể dẫn đến tăng nồng độ axit uric. Quá trình tiêu hóa thịt đỏ có thể chuyển đổi purin thành axit uric, khiến nó trở thành thực phẩm nên tiêu thụ ở mức độ vừa phải. Hạn chế ăn thịt đỏ tối đa 2 lần/tuần, với khẩu phần không quá 100g mỗi ngày. Lựa chọn các phương pháp nấu ăn như luộc, om hoặc hấp thay vì nướng hoặc chiên và tránh ăn quá nhiều chất béo.
3.2. Hải sản
Hải sản như cá trích, cá ngừ, động vật có vỏ, hàu và ốc rất giàu chất dinh dưỡng, nhưng chúng cũng chứa hàm lượng purin cao. Bệnh nhân gút nên hạn chế ăn hải sản để kiểm soát nồng độ axit uric hiệu quả.
3.3. Nội tạng động vật
Nội tạng động vật như gan, cật, tim, dạ dày, óc rất giàu chất dinh dưỡng nhưng cũng chứa nhiều nhân purin. Những chất này góp phần làm tăng nồng độ axit uric, làm trầm trọng thêm các triệu chứng bệnh gút như sưng và đau. Để kiểm soát bệnh gút hiệu quả, tốt nhất bạn nên tránh tiêu thụ nội tạng động vật và lựa chọn các nguồn thực phẩm giàu chất dinh dưỡng khác.
3.4. Thịt gà tây, thịt ngỗng
Trong khi gà tây và thịt ngỗng cung cấp vitamin B, khoáng chất và axit amin, chúng cũng chứa purin. Người bệnh gút nên ăn vừa phải các loại thịt này, khoảng 110 – 175g mỗi khẩu phần. Lượng này cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết đồng thời tránh sự gia tăng quá mức purin trong máu.
3.5. Rượu và đồ uống có đường
Đồ uống có cồn như rượu và bia, cùng với đồ uống có đường như nước ngọt và nước trái cây, có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng bệnh gút. Để duy trì sức khỏe khớp tối ưu, điều cần thiết là hạn chế uống rượu và lựa chọn các loại đồ uống lành mạnh hơn.
3.6. Thịt đã qua chế biến
Các loại thịt chế biến có trong thực phẩm đóng hộp như nem chua, thịt xông khói, xúc xích và thịt nguội không được khuyến khích cho những người bị bệnh gút. Lựa chọn thực phẩm tươi sống, tự làm để đảm bảo hàm lượng dinh dưỡng cung cấp cho cơ thể.
3.7. Các loại rau có hàm lượng purine cao
Mặc dù các loại rau nói chung đều có lợi cho cơ thể, nhưng những người mắc bệnh gút nên thận trọng với các loại rau và đậu có hàm lượng purine cao như đậu lăng, đậu đen, đậu phộng, đậu Hà Lan, đậu trắng, đậu xanh, cải xoăn và su hào. Cân bằng lượng rau trong khi tránh tiêu thụ quá nhiều purine là điều cần thiết để kiểm soát bệnh gút.
4. Bệnh gút nên ăn gì? 10 thực phẩm tốt cho người bệnh gout
Bệnh gút có thể được kiểm soát và ngăn ngừa thông qua các lựa chọn chế độ ăn uống chiến lược. Nếu bạn là một bệnh nhân gút, việc trang bị cho mình những loại thực phẩm phù hợp có thể là tuyến phòng thủ đầu tiên của bạn trước những cơn đau bùng phát.
Nếu thắc mắc bệnh gút nên ăn gì, hãy tham khảo danh sách các loại thực phẩm giúp tăng cường sức khỏe khớp, giảm viêm và kiểm soát nồng độ axit uric sau đây:
4.1. Trái cây
Tất cả các loại trái cây, từ dâu tây rực rỡ đến táo giòn và anh đào thơm ngon, đều cung cấp nhiều loại vitamin có lợi cho bệnh nhân gút. Đặc biệt, quả anh đào đã được chứng minh là có tác dụng ngăn ngừa viêm nhiễm và giảm nồng độ axit uric nhờ hàm lượng vitamin C, beta carotene và chất chống oxy hóa cao.
4.2. Thực phẩm giàu vitamin C
Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc hạ axit uric, kháng viêm, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Các loại trái cây hơi chua như ổi, dứa và ớt chuông là nguồn cung cấp vitamin C tuyệt vời, nhưng hãy nhớ tránh dùng liều cao để tránh tác dụng phụ.
4.3. Thịt trắng
Cá sông và ức gà là những lựa chọn giàu protein với lượng purin tối thiểu, rất lý tưởng cho người bị bệnh gút. Các loại thịt này có tác dụng chống kết tủa axit uric và có thể an toàn khi tiêu thụ ở mức 110 – 170g mỗi ngày.
4.4. Trứng
Bệnh gút có ăn được trứng gà không? Trứng cung cấp lượng canxi cần thiết cho sức khỏe của xương đồng thời chứa ít purin nên là thực phẩm thay thế thịt tuyệt vời cho bệnh nhân gút.
4.5. Dầu ô liu và dầu thực vật
Dầu ôliu và các loại dầu thực vật chứa chất béo có lợi giúp chống viêm khớp, giảm sưng đau, giúp kiểm soát nồng độ axit uric. Kết hợp các loại dầu tốt cho sức khỏe này vào bữa ăn hàng ngày, đặc biệt là trong món salad, để tối ưu hóa quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng.
4.6. Cà phê
Các nghiên cứu khoa học cho thấy cà phê có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh gút một cách hiệu quả. Các hợp chất của nó, bao gồm khoáng chất, polyphenol và caffein, giúp giảm nồng độ axit uric và ức chế sản xuất axit uric.
4.7. Trà xanh
Trà xanh là một đồng minh đắc lực cho bệnh nhân gút nhằm giảm nồng độ axit uric. Khi tiêu thụ đúng cách mỗi ngày, trà xanh có thể hỗ trợ hình thành nước tiểu và loại bỏ axit uric nhanh chóng.
4.8. Rau củ
Các loại rau như bông cải xanh, rau bina, khoai tây, đậu Hà Lan, nấm và cà tím rất có lợi cho bệnh nhân gút đang điều trị. Chúng cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu và góp phần vào sức khỏe chung.
4.9. Ngũ cốc nguyên hạt
Yến mạch, gạo lứt, lúa mạch rất giàu chất xơ giúp ức chế tình trạng viêm nhiễm của các khớp liên quan đến bệnh gút.
4.10. Sản phẩm từ sữa và đậu nành
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các sản phẩm từ sữa và đậu nành như phô mai, bơ, kem tươi, váng sữa và sữa chua có thể giúp giảm nồng độ axit uric huyết thanh trong máu.
4.11. Bổ sung đủ nước
Uống đủ nước là điều cần thiết đối với bệnh nhân gút, với lượng khuyến cáo nên uống từ 2 – 2,5 lít mỗi ngày, đặc biệt là nước khoáng kiềm tính không gas.
Sống Khỏe Mỗi Ngày hy vọng bài viết đã giúp bạn giải đáp câu hỏi bệnh gút kiêng gì, và nên ăn gì. Làm chủ bệnh gút bằng dinh dưỡng đòi hỏi người bị gút đưa ra lựa chọn thực phẩm cẩn thận. Bằng cách kết hợp các nguồn protein ít purine, các món ăn giàu tinh bột, rau xanh và trái cây, các chất béo lành mạnh vào chế độ ăn uống của bạn, đồng thời tránh các loại thực phẩm không tốt, những người mắc bệnh gút có thể kiểm soát hiệu quả tình trạng gút cũng như đón nhận một cuộc sống không còn sự khó chịu của các đợt bùng phát bệnh gút.
Nguồn: https://nhathuoclongchau.com.vn/bai-viet/benh-gut-nen-an-gi-kieng-an-gi-cho-nhung-con-dau-thoi-hanh-ha.html
Bài viết liên quan:
- Dấu hiệu bệnh gút ở tay bạn không nên bỏ qua
- Những dấu hiệu bệnh gút ở chân thường gặp
- Bệnh gút có được uống trà không & nên uống nước gì