Đau dây thần kinh hông to là gì? Và cách giảm đau hiệu quả

Đau dây thần kinh hông to, hay còn biết đến là đau dây thần kinh tọa, là bệnh lý rất thường gặp, gây cản trở khả năng vận động của người bệnh, thậm chí có thể dẫn đến bại liệt. Chính vì thế, việc nhận biết triệu chứng, biểu hiện của đau dây thần kinh hông to để có cách phòng tránh và điều trị kịp thời là rất quan trọng.

Đau dây thần kinh hông to có thể bắt đầu đột ngột sau một hoạt động quá sức hoặc có thể khởi phát từ từ mà bạn không hề hay biết. Nếu không sớm điều trị, để bệnh kéo dài sẽ dẫn đến nhiều biến chứng gây ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng vận động của cơ thể.

1. Đau dây thần kinh hông to là gì?

Cơ thể con người là một tuyệt tác có thiết kế phức tạp với mạng lưới các dây thần kinh đóng vai trò là “đường cao tốc” giao tiếp của cơ thể. Trong số các ống dẫn quan trọng này có dây thần kinh tọa, hay còn gọi dây thần kinh hông to, kéo dài từ lưng dưới xuống đến ngón chân. Dây thần kinh này đảm nhận vai trò dẫn truyền và canh gác, giám sát chuyển động và cảm giác ở chi dưới.

Đau dây thần kinh hông to biểu hiện bằng sự khó chịu dọc theo đường đi của dây thần kinh này, bắt đầu từ phần lưng dưới, chạy qua hông, đi qua mông và đi xuống qua chân. Tình trạng này không dừng lại ở mức khó chịu; nó có thể biểu hiện dưới dạng những rối loạn sâu hơn, bao gồm yếu cơ ở chân và bàn chân, lên đến đỉnh điểm là cảm giác tê, ngứa ran và cảm giác khó chịu như kiến bò giống như bị kim châm.

Tùy thuộc vào vị trí chính xác của tổn thương thần kinh, cơn đau có thể diễn ra theo nhiều hướng và cường độ khác nhau.

2. Triệu chứng đau dây thần kinh hông to

Đau dây thần kinh hông to thường ẩn giấu ở giai đoạn đầu nên khó phát hiện. Sự khó chịu có thể không rõ rệt, khiến mọi người xem nhẹ tác động của nó cho đến khi cơn đau làm ảnh hưởng đáng kể các hoạt động hàng ngày.

2.1. Đau

Triệu chứng đặc trưng của đau dây thần kinh hông to là đau, có thể từ nhẹ, âm ỉ đến dữ dội và thậm chí giống như bị điện giật. Bệnh nhân thường xuyên bị đau ở các bộ phận khác nhau của phần dưới cơ thể, bao gồm lưng dưới, hông, dọc theo chân, mặt sau của đùi, cẳng chân, mắt cá chân và gót chân. Ngay cả những cử động đơn giản như vặn mình hoặc những hành động đột ngột như ho hoặc hắt hơi cũng có thể gây khó chịu.

2.2. Tê và ngứa ran

Nhiều người bị đau dây thần kinh hông to cho biết có cảm giác tê và ngứa ran, thường kèm theo cảm giác nóng rát. Những cảm giác này có xu hướng xảy ra ở nhiều vùng khác nhau của lưng dưới, bao gồm mông, mặt sau của đùi và cẳng chân.

2.3. Đau khi thay đổi tư thế

Đau thần kinh tọa có thể khiến ngay cả những hành động đơn giản nhất như đứng lên hoặc ngồi xuống cũng đau đớn đáng kể. Những chuyển đổi này thường làm trầm trọng thêm sự khó chịu, khiến việc di chuyển trở thành một thách thức.

2.4. Yếu cơ

Khả năng vận động bị suy giảm có thể dẫn đến yếu cơ, đặc biệt là ở cơ chân. Bệnh nhân có thể gặp khó khăn với các hoạt động như nhón chân và nhận thấy sức lực bị mất đi đáng kể.

2.5. Đau một bên hoặc hai bên

Mặc dù đau dây thần kinh hông to thường biểu hiện một bên, ảnh hưởng đến một chân, nhưng cần lưu ý rằng một số cá nhân có thể bị đau ở cả hai chân.

Sự giống nhau về triệu chứng giữa đau thần kinh tọa và các tình trạng cột sống khác đôi khi có thể dẫn đến nhầm lẫn:

• Thoát vị đĩa đệm: Cả đau dây thần kinh hông to và thoát vị đĩa đệm đều có thể gây đau khó chịu. Tuy nhiên, nếu cơn đau dữ dội chủ yếu tập trung ở lưng dưới thay vì lan ra khắp phần dưới cơ thể, đó có thể là dấu hiệu của thoát vị đĩa đệm. Điều quan trọng cần lưu ý là thoát vị đĩa đệm thắt lưng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây đau thần kinh tọa.
• Hội chứng cơ hình lê: Các triệu chứng của đau thần kinh tọa và hội chứng cơ hình lê có điểm tương đồng, đó là cơn đau bắt nguồn từ lưng và dần dần di chuyển xuống bàn chân. Tuy nhiên, điểm khác biệt chính nằm ở vị trí của cơn đau. Đau thần kinh tọa thường gây đau hông, kèm theo đi khập khiễng và khó chịu khi cử động. Mặt khác, hội chứng cơ hình lê thường không ảnh hưởng đến đùi và các triệu chứng có xu hướng cải thiện khi đi lại với bàn chân hướng ra ngoài.

3. Một số phương pháp giúp giảm đau dây thần kinh hông to

Đau dây thần kinh hông cũng tương tự như các bệnh lý khác, nếu người bệnh được khám và điều trị kịp thời có thể giúp cải thiện tình trạng của bệnh. Tuy nhiên với những trường hợp đau nhẹ có thể “chờ và xem” các triệu chứng và biểu hiện của bệnh ở mức độ nào đồng thời có những tác động nhẹ để theo dõi diễn biến của bệnh. Thời gian trôi qua có lẽ là cách điều trị tốt nhất đã được chứng minh. Khoảng 80% -90% những người bị đau dây thần kinh tọa sẽ thuyên giảm trong vòng vài tuần.

Ngoài ra, người bệnh có thể áp dụng các phương pháp điều trị bảo tồn với việc sử dụng thuốc cùng với các tác động nhỏ vào cột sống như các bài tập vận động, xoa bóp hoặc các phương pháp vật lý trị liệu để cải thiện tình trạng của cơn đau.

Mức độ phát bệnh nhẹ có thể đáp ứng tốt với phương pháp điều trị bảo tồn và các cơn đau có thể thuyên giảm sau vài tuần.

Các bài tập giúp giảm đau dây thần kinh hông thường tập trung vào tăng cường sức mạnh vùng lưng và tăng cường sự dẻo dai của vùng thắt lưng hông cũng như nhóm cơ đùi sau.

• Hệ thống cơ xương xung quanh cột sống và cơ vùng bụng yếu hơn so với các vùng khác hoặc co thắt cơ quá mức khiến cho cột sống và cơ thể không thể tương hỗ với nhau. Các bài tập nhẹ nhàng sẽ làm tăng sức mạnh của vùng lưng để cải thiện tư thế và khả năng đáp ứng của hệ xương cột sống. Trong trường hợp người bệnh đang ở giai đoạn phục hồi dây thần kinh hông thì cần tránh các hoạt động có nguy cơ gây ra va chạm.
• Các cơ vùng đùi sau hoặc vùng mông và vùng mông có thể cứng lên và ảnh hưởng tới tư thế hoạt động của cơ thể đồng thời làm tăng áp lực lên vùng lưng dưới và có nguy cơ dẫn tới đau dây thần kinh hông trái và đau dây thần kinh hông phải. Thực hiện các bài tập giãn cơ vùng hông và cơ đùi sau có thể đáp ứng được giảm đau rõ rệt cho người bệnh đau dây thần kinh hông. Nếu bạn không vận động trong thời gian dài hoặc ngồi quá lâu cũng có thể tăng áp lực lên cơ hình lê khiến cho tình trạng đau dây thần kinh hông càng tiến triển nghiêm trọng hơn.

3.1. Bài tập đứng lên

Mặc dù bộ phận chân cũng như các phần khác của cơ thể nên được nâng niu chiều chuộng thêm một chút, nhưng đừng để chúng nghỉ chân quá lâu. Hoặc khi bạn nằm nghỉ quá nhiều trên giường có thể làm suy yếu cơ bắp của bạn. Nếu bạn không cảm thấy thích thú với việc tập luyện như thường lệ, hãy lắng nghe các tín hiệu của cơ thể mình một cách thông minh. Nhưng bạn cũng đừng cố gắng ngồi nhiều nếu không những cơn đau có thể trở nên tồi tệ hơn.

3.2. Bài tập di chuyển liên tục

Nếu cơn đau của bạn không quá nghiêm trọng, bạn nên thực hiện các động tác duỗi người, đi bộ ngắn và thực hiện bất kỳ hoạt động thể chất nào khác mà bạn cảm thấy thích. Điều đặc biệt quan trọng là cố gắng kéo căng lưng dưới của bạn, vì đó là nơi có thứ gì đó có thể đang chèn ép dây thần kinh tọa của bạn đồng thời giúp bạn giảm đau thần kinh.

3.3. Bài tập làm nóng hoặc giãn cơ cho cơ thể

Trạng thái nóng và lạnh có thể đối lập nhau, nhưng cả hai đều có thể giúp những người đang bị đau dây thần kinh có cảm giác thoải mái. Điều trị bằng phương pháp lạnh thường là tốt nhất cho chấn thương vừa mới xảy ra. Sau khoảng 72 giờ, các bác sĩ thường đề nghị người bệnh chuyển sang nhiệt. Dùng túi đá bọc trong khăn hoặc chườm nóng trong khoảng 15-20 phút mỗi lần. Bạn nên cẩn thận khi áp dụng phương pháp này để không làm bỏng da của bạn.

3.4. Thử sử dụng thuốc không kê đơn

Các loại thuốc không kê đơn NSAID như ibuprofen và naproxen có thể giúp giảm đau cũng như giảm viêm. Dùng theo liều lượng ghi trên nhãn thuốc trừ khi bác sĩ có hướng dẫn đặc biệt.

Nếu các biện pháp khắc phục tình trạng bệnh tại nhà không hữu ích, bạn hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn. Có nhiều loại thuốc kê đơn, như thuốc giãn cơ và NSAID cường độ cao hơn, có thể giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn. Thuốc chống động kinh, chẳng hạn như gabapentin, cũng có thể giúp ích cho một số người bệnh đau dây thần kinh hông.

3.5. Làm việc với một nhà vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu có thể giúp bạn điều chỉnh tư thế sai hoặc tăng cường các cơ hỗ trợ lưng dưới của bạn. Nhà trị liệu sẽ thiết kế một chương trình tập thể dục, bao gồm cả các kỹ thuật kéo giãn, mà bạn có thể thực hiện tại nhà.

Khi người bệnh cảm thấy tình trạng bệnh vẫn không tốt hơn? Bạn có thể gặp bác sĩ để được khám lại và tư vấn. Bác sĩ có thể đề nghị bạn tiêm ngoài màng cứng với một mũi thuốc steroid vào cột sống, đặc biệt nếu bạn bị đau kéo dài hơn 6 tháng. Tuy nhiên, các nghiên cứu về trị liệu đau thần kinh toạ cho thấy các kết quả khác nhau về mức độ hoạt động của bệnh.

3.6. Thực hiện phương pháp châm cứu

Phương pháp y học cổ đại của Trung Quốc này đang bắt đầu nhận được sự tôn trọng từ các bác sĩ phương Tây chính thống, và vì lý do chính đáng. Một số nghiên cứu cho thấy rằng nó có thể hoạt động tốt hơn so với phương pháp điều trị đau lưng truyền thống. Phương pháp này có rất ít rủi ro miễn là bạn tìm được một người hành nghề được cấp phép và đảm bảo tay nghề điều trị.

3.7. Tham gia lớp học Yoga

Nó có thể không phải là một cách chữa khỏi tất cả, nhưng nó có thể giúp bạn cảm thấy tốt hơn.Bạn có thể thử một loại yoga – Iyengar, tập trung vào tư thế tốt. Nghiên cứu cho thấy bài tập yoga này làm giảm cơn đau và giúp bạn đi lại dễ dàng hơn.

3.8. Thực hiện massage

Nghiên cứu cho thấy liệu pháp xoa bóp làm dịu cơn đau và cải thiện mức độ bạn có thể cử động lưng dưới. Quá trình massage cũng giúp máu lưu thông, khuyến khích cơ thể bạn tự chữa lành. Bạn có thể tìm một nhà trị liệu chuyên về đau lưng và họ cũng có thể hỗ trợ bạn thực hiện một số động tác kéo giãn hỗ trợ vào buổi tập của bạn.

3.9. Xử lý căng thẳng

Căng thẳng có thể khiến các cơn đau trở nên tồi tệ hơn. Phản hồi sinh học, cho bạn biết suy nghĩ và hành vi của bạn ảnh hưởng như thế nào đến nhịp thở và nhịp tim, có thể giúp bạn giảm bớt. Bạn cũng có thể thử liệu pháp hành vi nhận thức trong việc cải thiện đau dây thần kinh hông. Bạn sẽ làm việc với một chuyên gia sức khỏe tâm thần, đồng thời họ sẽ giúp bạn thay đổi hành vi và suy nghĩ của mình.

3.10. Thời điểm bạn nên tìm đến bác sĩ

Thông thường bệnh đau thần kinh tọa hoặc đau dây thần kinh hông sẽ gây đau đớn nhưng không nguy hiểm. Nhưng đôi khi bạn sẽ muốn gọi cho bác sĩ ngay lập tức vì những cơn đau khó chịu. Bạn hãy liên hệ với bác sĩ nếu bạn bị sốt, tiểu ra máu, khó kiểm soát ruột hoặc bàng quang hoặc cơn đau dữ dội khiến bạn thức giấc vào ban đêm.

3.11. Các dấu hiệu nhận biết cần thực hiện phẫu thuật của người bệnh đau dây thần kinh hông

Hầu hết những người bị đau thần kinh tọa đều không cần điều trị bằng phẫu thuật. Tuy nhiên, bác sĩ có thể đề xuất phương pháp này nếu bạn gặp khó khăn khi đi lại, mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột, hoặc cơn đau của bạn trở nên tồi tệ hơn và các phương pháp điều trị khác không giúp ích được gì. Quy trình tốt nhất phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra các triệu chứng của bạn. Phương pháp phổ biến nhất là loại bỏ phần đĩa đệm thoát vị đè lên dây thần kinh tọa.

Hiểu về bệnh đau dây thần kinh hông to và chủ động áp dụng các cách phòng ngừa và điều trị trong bài viết này có thể mở đường cho việc giảm đau lâu dài và cải thiện sức khỏe tổng thể. Hãy nhớ rằng can thiệp sớm và cách tiếp cận toàn diện là điều cần thiết để quản lý tình trạng đầy thách thức này một cách hiệu quả. Sống Khỏe Mỗi Ngày hi vọng bài viết trên cung cấp cho bạn đọc nhiều thông tin hữu ích.

Nguồn tham khảo: 

• https://nhathuoclongchau.com.vn/bai-viet/giai-dap-dau-day-than-kinh-hong-to-la-gi-co-nguy-hiem-khong.html
• https://www.vinmec.com/vi/co-xuong-khop/suc-khoe-thuong-thuc/lam-nao-de-giam-dau-day-kinh-hong/